واکسیناسیون یا ایمنسازی با هدف جلوگیری از ایجاد عفونت یا کاهش عوارض بیماری در شخص یا ایجاد ایمنی طبیعی، با تزریق آنتیبادی یا آنتیژن به دست میآید. واکسیناسیون اقدام مهمی است که به وسیله آن با هزینه کم میتوان از ابتلا به بیماریهای عفونی جلوگیری کرد. در ادامه مجله ویتابیوتیکس به بررسی کامل چالشها و پیشرفتهای واکسیناسیون جهانی می پردازد:
بررسی دادهها و آمارهای واکسیناسیون
در این مقاله به بررسی داده و آمارهای واکسیناسیون میپردازیم. دادههای جدید WHO و یونیسف نشانههای امیدوارکنندهای از بازگشت خدمات ایمنسازی در برخی کشورها را نشان میدهد، اما به ویژه در کشورهای کمدرآمد، پوشش هنوز کمتر از سطح قبل از همهگیری است و کودکان را در معرض خطر شدید شیوع بیماری قرار میدهد.
وضعیت واکسیناسیون جهانی در سال 2022
خدمات ایمنسازی جهانی در سال 2022 به 4 میلیون کودک بیشتر از سال قبل رسید، زیرا کشورها تلاشهایی را برای رسیدگی به عقبنشینی تاریخی در ایمنسازی ناشی از همهگیری COVID-19 افزایش دادند. بر اساس دادههایی که امروز توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) و یونیسف منتشر شد، در سال 2022، 20.5 میلیون کودک یک یا چند واکسن را که از طریق خدمات معمول ایمنسازی ارائه میشود، در مقایسه با 24.4 میلیون کودک در سال 2021 از دست دادند.
وضعیت واکسیناسیون DTP
واکسن دیفتری، کزاز و سیاه سرفه (DTP) به عنوان نشانگر جهانی برای پوشش ایمنسازی استفاده میشود. از 20.5 میلیون کودکی که یک یا چند دوز از واکسن DTP خود را در سال 2022 از دست دادند، 14.3 میلیون یک دوز را دریافت نکردند، به اصطلاح کودکانی هستند که هیچ دوزی را دریافت نکردهاند. این رقم نشان دهنده بهبودی نسبت به 18.1 میلیون کودک بدون دوز در سال 2021 است، اما از 12.9 میلیون کودک در سال 2019 بیشتر است.
واکنش مقامات به وضعیت فعلی
دکتر تدروس آدهانوم گبریسوس، مدیرکل WHO، گفت: «این دادهها دلگرمکننده است و ادای احترامی برای کسانی است که پس از دو سال کاهش مداوم در پوشش ایمنسازی، سخت تاش کردهاند تا خدمات ایمنسازی نجاتدهنده زندگی را بازگردانند، اما میانگینهای جهانی و منطقهای تمام ماجرا را بیان نمیکنند و نابرابریهای شدید و مداوم را پنهان میکنند. وقتی کشورها و مناطق عقب هستند، بچهها هزینه را میپردازند.
بیشتر بخوانید : درمان وزوز گوش
روندهای بهبودی و چالشها
بهبودی در کشورهای مختلف
مراحل اولیه بهبودی در ایمنسازی جهانی به طور یکسان اتفاق نیفتاده است و بهبودی در چند کشور متمرکز شده است. پیشرفت در کشورهای دارای منابع خوب با جمعیت نوزادان زیاد مانند هند و اندونزی، روند بهبودی کندتر یا حتی ادامه روند کاهشی را در اکثر کشورهای کم درآمد به ویژه برای واکسیناسیون سرخک، پنهان میکند.
وضعیت بهبودی در کشورهای آسیبدیده
از 73 کشوری که کاهش قابل توجهی در پوشش در طول همهگیری ثبت کردهاند، وضعیت بهبودی به شرح زیر است: – 15 کشور به سطح قبل از همهگیری بهبودیافتهاند. – 24 کشور در مسیر بهبود هستند. – چهار کشوری که به وضعیت راکد بوده یا به کاهش ادامه دادهاند.
این روندها نشان میدهند که الگوهای مشاهده شده در سایر معیارهای بهداشت عمومی، نیز در این مورد منعکس میشود.
اقدامات و توصیهها
تسریع روند بهبودی و تقویت خدمات ایمنسازی
کشورها باید اطمینان حاصل کنند که در حال تسریع روند بهبودی هستند تا به هر کودکی واکسنهای مورد نیاز خود را برسانند و چون ایمن سازی معمول ستون اساسی مراقبت های بهداشتی اولیه است از این فرصت برای پیشرفت در سایر بخشهای بهداشتی مرتبط استفاده کنند. واکسیناسیون علیه سرخک، یکی از عفونی ترین پاتوژنها، مانند سایر واکسنها بهبود نیافته است و 35.2 میلیون کودک دیگر را در معرض خطر عفونت سرخک قرار داده است.
چالشهای ایمنسازی و تلاشهای جهانی
پوشش دوز اول سرخک از 81 درصد در سال 2021 به 83 درصد در سال 2022 افزایش یافت، اما کمتر از 86 درصدی بود که در سال 2019 به دست آمد. در نتیجه سال گذشته، 21.9 میلیون کودک در سال اول زندگی خود واکسیناسیون معمول سرخک را دریافت نکردند – 2.7 میلیون بیشتر از آنچه که در سال 2019 در حالی که در سال 2013 بیش از 3 میلیون کودک دیگر دریافت کردند.
کاترین راسل، مدیر اجرایی یونیسف، گفت: در زیر روند مثبت یک هشدار جدی نهفته است. تا زمانی که کشورهای بیشتری شکاف در پوشش روتین ایمنسازی را اصلاح نکنند، کودکان در همه جا در معرض خطر ابتلا و مرگ ناشی از بیماریهایی هستند که ما میتوانیم از آنها پیشگیری کنیم.
تلاشهای جهانی و اقدامات آینده
برنامهها و ابتکارات جهانی
پیش از این، در سال 2023، سازمان جهانی بهداشت و یونیسف، همراه با گاوی، بنیاد بیل و ملیندا گیتس و دیگر شرکای “2030 Up-Catch Big The”، راهاندازی کردند که یک فشار جهانی برای ارتباطات و حمایت از دولتها بود. آنها از دولتها خواستند کودکانی را که در طول همهگیری واکسیناسیون را دریافت نکردهاند، پیگیری کنند و این خدمات را قبل از بیماری واکسیناسیون تقویت کنند. از جمله کارهایی که انجام دادهاند عبارتند از: – دو برابر کردن تعهد خود برای افزایش منابع مالی برای ایمنسازی و همکاری با سهامداران برای باز کردن منابع موجود، از جمله بودجههای COVID-19، برای بازگرداندن فوری خدمات مختل شده و بیش از حد طولانی و اجرای تلاشهای جبرانی؛ – توسعه سیاستهای جدیدی که واکسین کنندهها را قادر میسازد به کودکانی دسترسی پیدا کنند که درست قبل یا در طول همهگیری به دنیا آمدهاند و از سنی میگذرند که با خدمات معمول ایمنسازی واکسینه میشوند.
بیشتر بخوانید : علت درد کف پا و درمان آن
تقویت سیستمهای بهداشتی و تعامل با جوامع
تقویت ایمنسازی و خدمات مراقبتهای بهداشتی اولیه – از جمله سیستمهای بهداشتی جامعه – و رسیدگی به چالشهای ایمنسازی سیستمیک برای اصلاح رکود طولانی مدت در واکسیناسیون و دستیابی به حاشیهنشینترین کودکان؛ و ایجاد و حفظ اعتماد و پذیرش واکسن از طریق تعامل با جوامع و ارائهدهندگان سلامت.
بر اساس دادههای گزارش شده در کشور، برآوردهای سازمان جهانی بهداشت و یونیسف از پوشش ملی ایمنسازی (WUENIC) بزرگترین و جامعترین مجموعه داده جهان را در مورد روند ایمنسازی برای واکسیناسیون علیه 13 بیماری فراهم میکند که از طریق سیستمهای بهداشتی معمولی انجام میشود، معمولاً در کلینیکها، مراکز اجتماعی، خدمات کمکرسانی، یا بازدید از کارکنان بهداشتی ارائه میشود. برای سال 2022، دادهها از 183 کشور ارائه شده است.
