ناباروری یکی از مشکلات رایج دنیای امروز به نظر می رسد و زندگی بیش از 186 میلیون نفر در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار داده است. در بسیاری از موارد یک آزمایش و ارزیابی پزشکی دقیق میتواند علت ناباروری را شناسایی و روش‌های موثری را برای درمان هر یک از زوج‌ها ارائه کند. در مواردی که دلیل روشنی برای ناباروری یافت نمی شود، تغییر رژیم غذایی و یا کمی تغییر در سبک زندگی میتواند احتمال باروری را تا حد زیادی بالا ببرد و تاثیر رژیم غذایی ضدالتهابی در باروری (effect-anti-inflammatory-diet-on-fertility) دیده می شود.
تاثیر مواد غذایی ضد التهاب رحم در باروری چقدر میتواند مفید باشد؟
در سال‌های اخیر برای مواردی که علت روشنی برای ناباروری یافت نمی‌شود، تحقیقات زیادی در زمینه تاثیر التهاب در کاهش باروری انجام شده است و رژیم‌های غذایی ضد التهابی و در برخی موارد سبک زندگی ضدالتهابی توسط پزشکان و متخصصین پیشنهاد می‌شود.
اما این سوال هنوز وجود دارد که آیا رژیم‌های غذایی ضد التهابی یا سبک زندگی ضدالتهابی باعث افزایش باروری می شوند؟ امروز می خواهیم خلاصه‌ای از تحقیقات انجام شده درباره این موضوع را بررسی کنیم.
بررسی ارتباط بین التهاب و ناباروری
با توجه به تحقیقات انجام شده التهاب مزمن با بسیاری از بیماری‌ها مانند بیماری‌های قلبی عروقی، سکته مغزی و سرطان مرتبط است، اما اهمیت آن در ناباروری چندان روشن نیست، با این حال موارد زیر احتمال رابطه بین التهاب و ناباروری را تقویت می‌کند:
- احتمال ناباروری در شرایطی از جمله عفونت، اندومتریوز، و سندرم تخمدان پلی کیستیک که با التهاب همراه است بیشتر می شود.
- التهاب سراسر بدن (Systemic) ممکن است رحم، دهانه رحم و جفت را تحت تاثیر قرار دهد و در نتیجه باروری را مختل کند.
- زنانی با علائم ناباروری که IVF انجام می‌دهند و از رژیم غذایی ضد التهابی استفاده می‌کنند، نسبت به زنانی که از این رژیم غذایی پیروی نمی‌کنند، درصد بارداری موفق بالاتری دارند.
آیا مواد غذایی ضد التهاب رحم می تواند احتمال باروری را بهبود بخشد؟
جواب مثبت است و این احتمال وجود دارد. دهه‌ها پیش، محققان مشاهده کردند که زنانی که از رژیم‌های غذایی ضدالتهابی تجویز شده استفاده می‌کنند، تخمک‌گذاری منظم‌تری دارند و احتمال باردار شدن آنها بیشتر می‌شود. نتایج مطالعات متعددی که در سال 2022 در این زمینه انجام شد نیز نشان داد که پیروی از یک رژیم غذایی ضد التهابی برای افرادی که ناباروری را تجربه می کنند میتواند تا حد زیادی علائم باروری را بهبود بخشد.
این تحقیقات اثربخشی استفاده از رژیم غذایی ضد التهابی را حداقل در دو مورد زیر تایید می کند:
- نرخ بارداری در افرادی که از این رژیم استفاده می کنند بالاتر است. (اگرچه عددی به عنوان درصد در این تحقیقات ذکر نشده است.)
- میزان موفقیت افرادی که از رژیم غذایی ضد التهابی در کنار روش IVF برای بارداری استفاده می‌کنند بسیار بالاتر است.
متخصصین این تحقیق همچنین اضافه می کنند که بهبود رژیم غذایی حتی ممکن است نیاز به درمان‌های تهاجمی، طولانی و پرهزینه باروری را نیز تا حد زیادی کاهش دهد. با این حال، تاکید می کنند که تحقیقات بیشتری برای تایید این آمار مورد نیاز است.
آیا انتخاب یک سبک زندگی ضد التهابی باعث بهبود باروری می شود؟
شواهد کافی برای تغییر سبک زندگی به یک سبک ضد التهابی برای افزایش احتمال باروری وجود ندارد. به عنوان مثال رژیم غذایی گیاهی مانند رژیم مدیترانه‌ای و سایر اقداماتی که به عنوان بخشی از یک سبک زندگی ضد التهابی در نظر گرفته می شود، سلامت قلب را بهبود می بخشد و فواید بسیاری برای سلامت عمومی بدن دارد. اما مشخص نیست که آیا این بهبود سلامتی رابطه مستقیم با کاهش التهاب دارد یا خیر.
آشنایی با: قرص پرگناکر کانسپشن
سبک زندگی ضد التهابی چیست؟
تقریبا اولین بار در جهان است که صحبت از یک سبک زندگی ضد التهابی می‌شود، به همین دلیل هنوز توافقی میان کارشناسان و متخصصین بر روی یک تعریف واحد وجود ندارد. اما در میان توصیه های انجام شده می توانیم نکات مشترکی را نیز پیدا کنیم:
- رژیمی را انتخاب کنید که غذاهای گیاهی، غلات کامل و چربی های سالم مانند روغن زیتون را به مقدار زیاد در رژیم غذایی داشته باشد و در عین حال از مصرف گوشت قرمز، غذاهای فرآوری شده و چربی های اشباع شده تا حد امکان استفاده نکند.
- سیگار کشیدن یا استعمال دخانیات را رها کنید.
- وزن اضافی خود را تا حد امکان کاهش دهید.
- ورزش و فعالیت بدنی داشته باشید.
- به اندازه کافی بخوابید.
- شرایط التهابی مانند آرتریت روماتوئید یا آلرژی را درمان کنید.
- از مصرف زیاد الکل خودداری کنید.
- سعی کنید تا حد امکان استرس را کنترل کنید.
داروهای ضد التهابی با تشخیص و تجویز پزشک ممکن است در شرایط خاص مانند درمان بیماری‌های خود ایمنی مفید باشند. با این حال نسبت فواید به عوارض این داروها برای مادر و جنین مشخص نیست و استفاده از آنها در هیچ یک از تحقیقات توصیه نشده است.
در نظر داشته باشیم وجود برخی از ویتامینها در بدن نقش ضد التهابی داشته و وجود آنها به مقدار کافی در بدن در بهبود باروری می تواند موثر باشد:
ویتامین A
با توجه به مطالعات انجام شده ویتامین آ یک ویتامین ضد التهاب است که با کمک به سیستم ایمنی بدن از پاسخ بیش از حد آن به التهابات جلوگیری می کند.
ویتامین‌های گروه B
تحقیقات نشان می‌دهند در افرادی با کمبود ویتامین (B12)، مقادیر بالایی از پروتئین واکنشگر “سی” وجود دارد. این پروتئین واکنشگر یکی از عوامل وجود التهاب در بدن است. در بیماری‌های خود ایمنی مثل آرتروز روماتوئید، تامین این ویتامین به مقدار کافی در بدن می تواند از افزایش التهاب جلوگیری کند. مقادیر کمی از فولیک‌اسید نیز که به صورت روزانه و طی دوره‌های زمانی مصرف شود، تا حد قابل توجهی باعث کاهش التهاب می‌شود.
ویتامین C
ویتامین C با کاهش رادیکال‌های آزاد و کمک به سیستم ایمنی بدن، نقش پر رنگی در پیشگیری از التهاب‌ها در بدن میتواند داشته باشد.
ویتامین D
مطالعات نشان می‌دهند سطح سرمی مناسب ویتامین D در کاهش التهاب بدن موثر است.
ویتامین E
ویتامین “ای” یکی دیگر از ویتامین‌های آنتی‌اکسیدانی است که میتواند به کاهش التهاب بدن کمک کند. در بیماری‌های مربوط به عفونت و التهاب، مصرف مکمل‌های حاوی ویتامین ای توصیه می‌شود.
روی (zinc)
روی نقش مهمی در ایمنی سلولی بدن انسان دارد و یک عامل آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است. مطالعات نشان می‌دهند روی درکاهش بروز عفونت ها، کاهش استرس اکسیداتیو و کاهش تولید سایتوکین‌های التهابی موثر است.
سلنیوم
یکی از اصلی ترین نقش‌های سلنیوم در کاهش التهاب، مربوط به کاهش سطح پروتئین‌های ضد التهابی در بدن است. این پروتئین ها و تیروزین‌‌کیناز‌ها باعث کاهش آسیب های ناشی از التهاب می‌شوند. بنابراین سلنیوم با افزایش سطح این پروتئین ها، به کاهش درد و التهاب در بدن کمک می‌کند. همچنین سلنیوم میتواند به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل کرده و آسیب ناشی از فعالیت زیاد رادیکال آزاد در بدن جلوگیری کند.
معرفی پرگناکر کانسپشن : جبران کمبودهای تغذیه ای در سنین باروری
سخن آخر
این امکان وجود دارد که التهاب نقش مهم و نادیده گرفته شده‌ای در ناباروری داشته باشد و یک رژیم غذایی ضد التهابی بتواند به بهبود علائم باروری کمک کند، اما برای تایید این موضوع به شواهد و تحقیقات بیشتری نیاز داریم. تا زمان قطعی شدن نتایج تحقیقات، استفاده از یک رژیم غذایی ضدالتهابی برای سلامت عمومی بدن و کاهش التهاب های مزمن منطقی به نظر می رسد.
