چربیسوزها چه هستند و چه می‌کنند؟
دکتر سیدضیاء‌الدین مظهری، متخصص تغذیه و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
حتما همه شما با واژه چربی‌سوزی خوراکی‌ها، داروها و دمنوش‌هایی که امروزه در فضاها و شبکه‌های مجازی ماهواره و تلویزیون تبلیغ می‌شوند آشنا هستید و چه بسا آنها را خریده و استفاده کرده‌اید. قبل از اینکه با محصولات و غذاهای چربی‌سوز آشنا شوید لازم است چربی را بشناسید. چربی‌هایی که در بدن ما انباشته شده حاصل انرژی‌های مازاد بر نیازی است که ما در طول سال‌ها در قالب انواع گروه‌های غذایی حاوی پروتئین‌ها، چربی‌ها و قندها دریافت کرده‌ایم. همانطور که می‌دانید انرژی لایزال است پس به هیچ‌وجه نمی‌توان آن را سوزاند و از بین برد. انرژی می‌تواند تغییر حالت بدهد و از شکلی به شکل دیگر در بیاید.
بسیاری افراد وقتی از رژیم کاهش وزن نتیجه نمی‌گیرند به سراغ چربیسوزها می‌روند. موادی که اغلب به عنوان چربی‌سوز به افراد چاق یا دارای اضافه وزن پیشنهاد می‌شود چند دسته‌اند. بعضی از این مواد دارای ترکیباتی هستند که سرعت عبور مواد غذایی در دستگاه گوارش را سرعت می‌بخشند. در نتیجه جذب ریز‌مغذی‌ها و درشت‌مغذی‌ها در دستگاه گوارش کاهش می‌یابد و این مسئله در طول زمان باعث می‌شود بدن از ذخایر چربی خودش جهت تامین انرژی برای فعالیت‌های ارادی و غیرارادی برداشت کند.
دسته دوم فیبرها هستند. فیبرهای محلول و نامحلول کمک می‌کنند تا چربی‌های موجود در مواد غذایی جذب نشده و سریعتر از بدن خارج شوند. هرچند استفاده از فیبرها برای سلامت دستگاه گوارش مفید است ولی مصرف زیاد آنها می‌تواند علاوه بر چربی، جذب بسیاری از فلزات دو ظرفیتی کلیدی مانند آهن، منیزیوم، کلسیم و… را مختل کند و کمبود این املاح سلامت بدن را به خطر می‌اندازد. حتما فیبرهایی که به شکل پودر در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند و گفته می‌شود از منابع طبیعی گرفته شده‌اند را دیده‌اید. اول اینکه این محصولات حتما باید به تایید وزارت بهداشت رسیده باشند. دوم اینکه داروهای تاییدشده هم باید با نظر پزشک یا متخصص تغذیه مصرف شوند. زیرا مقدار مصرف هر نوع دارویی حتی چربیسوزها با توجه به سن، جنس و وضعیت فیزیولوژیکی افراد فرق می‌کند و استفاده خودسرانه از آنها می‌تواند عوارض غیرقابل پیش‌بینی و خطرناکی به دنبال داشته باشد. بهتر است به جای خرید فیبر از داروخانه مقدار بیشتری میوه و سبزی خام یا پخته در رژیم غذایی خود بگنجانید و مصرف حبوبات را فراموش نکنید، زیرا فیبر موجود در این مواد به دفع چربی‌های دریافتی کمک خواهد کرد.
گروه سوم چربیسوزها، افزایش‌دهنده میزان انرژی پایه هستند. مصرف خودسرانه یا تجویز نابجای داروهایی که متابولیسم پایه را بالا می‌برند یا تجویز لووتیروکسین برای فردی که تیروئیدش مشکلی ندارد می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری به این غده مهم و حیاتی بدن بزند.
گروه چهارم موادی هستند که روی عدم تجزیه و جذب ۳۰درصد از چربی‌های مصرف‌شده اثر می‌گذارند. در نتیجه چربی‌ها همراه مدفوع دفع می‌شوند و فرد پس از مصرف این داروها دچار اسهال چرب و کاهش آب بدن می‌شود بنابراین وزنی که در اثر مصرف این مواد پایین می‌آید فقط مربوط به چربی‌ها نیست و به دلیل کاهش آب بدن است. اگر مصرف این نوع چربیسوزها هم با تجویز متخصص صورت نگیرد می‌تواند فرد را در طولانی‌مدت به کمبود ویتامین‌های محلول در چربی دچار کند که عوارض کمبود آنها بسیار شدید و خطرناک است.
گروه پنجم داروهای دیورتیک یا ادرارآور هستند. ۶۰درصد وزن بدن ما از آب تشکیل شده است بنابراین خیلی ساده می‌توان با مصرف یک داروی ادرارآور یا تغییر یون پتاسیم_سدیم دفع آب بدن را افزایش داد و وزن را پایین آورد اما آیا به نظر شما اینکار می‌تواند چربی‌های بدن را هم کاهش دهد.
